Berekening Hospiscore
Ons toekomstbeeld voor de berekening van de Hospiscore is een mix van (1) een uitgebreide selectie aan kwantitatieve indicatoren die de capaciteit van een buurt om bepaalde ondersteuning of zorg te absorberen, en (2) een kwalitatieve inschatting van die capaciteit op basis van de subjectieve beleving door buurtbewoners en professionals van hun eigen buurt/de buurt waarin ze actief zijn.
Met de huidige versie van de Hospiscore maakten we hier al een start voor, maar de berekening moet zeker nog verder ontwikkeld worden. Heb je feedback, suggesties en/of wil je bijdragen aan de verdere ontwikkeling van de Hospiscore? Mail info@livez.be.
Kwantitatief
De huidige selectie van kwantitatieve indicatoren is tot stand gekomen op basis van het WHO-Framework ‘Age-friendly Cities’.
Dit raamwerk presenteert een aantal kerndimensies en -indicatoren die de leeftijdsvriendelijkheid van steden meet. Het werd gebruikt als voorlopige basis voor de Hospiscore omdat het een internationale referentie is, berust op een achterliggend theoretisch model en concrete dimensies en indicatoren naar voor schuift.
Inhoudelijk sluit het echter nog niet naadloos aan op wat de Hospiscore wil representeren (de capaciteit van een buurt om bepaalde ondersteuning of zorg te absorberen) doordat het raamwerk ontwikkeld werd met steden in het achterhoofd en de indicatoren nog te algemeen zijn.
De kernindicatoren zien er als volgt uit:
Bron: https://www.who.int/publications/i/item/9789241509695
We voegden de dimensie ‘ondersteunings- en zorgnoden’ toe (zie onderstaande tabel) omdat een inschatting hiervan nodig is voor de evaluatie van de capaciteit van een buurt om ondersteuning en zorg te absorberen.
Voor de huidige berekening van de Hospiscore gingen we op zoek naar indicatoren die rechtstreeks toegankelijk zijn, periodiek geüpdatet worden en vlot geïntegreerd kunnen worden in externe webapplicaties. Zo kwamen we uit bij een aantal indicatoren op provincie.incijfers.be. Helaas vonden we niet voor alle dimensies indicatoren, en bevinden veel indicatoren zich op gemeente- of stadsniveau in de plaats van op buurtniveau.
WHO-raamwerk | Beschikbare indicatoren gemeente- en stadsmonitor op wijk- of gemeente/stadsniveau(=*) |
Equity + quality of life | - (Levensverwachting gemeente/stad*) – (levensverwachting Vlaams gewest)x10 |
Accessibility | |
Walkability | - Voetpaden in goede staat* |
Accessibility public spaces | / |
Accessibility public transport | - Inwoners in buffer van 500m rond halte OV - Voldoende openbaar vervoer* |
Affordable housing | - Huiseigenaarschap - Sociale huurwoningen |
Inclusion | |
Positive attiude towards elderly | / |
Volunteer engagement | / |
Paid employment | / |
Socio-cultural engagement | - Tevredenheid culturele voorzieningen* - Tevredenheid over contact in de buurt* |
Participation in local decision making | - Vertrouwen in gemeentebestuur* |
Availability health information | / |
Availability health services | - Huisartsbezoek - Tandartsbezoek - Huidige capaciteit WZC* - Preventieve mondzorg - Voldoende huisartsen* - Inwoners in buffer van 5km rond WZC - Toegewezen patiënten per huisartsenpraktijk |
Economic security | - Welvaartsindex |
Ondersteunings- en zorgnoden | - 64-74 jaar met statuut chronische aandoening - 65+ met zorgbudget en verhoogde tegemoetkoming* - 65+ met inkomensgarantie* - Prevalentie diabetes 65-74 |
De huidige selectie van indicatoren moet echter kritisch geëvalueerd worden: zijn dit de wel beste indicatoren om ‘de Hospiscore’ te becijferen? Zijn er geen andere, betere, bijkomende indicatoren beschikbaar die toegevoegd kunnen worden? Daarnaast zien we uitbreidingsmogelijkheden, met meer gespecifieerde sub-Hospiscores die de capaciteit om bv. dementie-ondersteuning en -zorg te absorberen.
De Hospiscore wordt momenteel berekend door z-scores te aggregeren. Wat de berekening betreft, stelt zich echter de vraag hoe elke indicator gewogen worden moet.
Kwalitatief
Gezien de beperkte beschikbaarheid van betekenisvolle indicatoren werd gekozen om ook een kwalitatieve inschatting van de Hospiscore te ontwikkelen.
Buurtbewoners en professionals wordt gevraagd om hun mening te geven over (1) hoe vriendelijk, behulpzaam en zorgzaam de buurt is, (2) initiatieven in de buurt, (3) positieve en negatieve factoren die een impact hebben op de buurt en (4) de verschillende expertises die beschikbaar én inzetbaar zijn in de buurt, zowel bij bewoners als professionals.
Onderstaande afbeelding toont hoe websitegebruikers hun mening kunnen geven over hoe warm de buurt is:
Aan hun antwoorden worden deelscores toegekend (bv. ‘De meeste buren’ = 3, ‘Geen buren’ = 0; ‘Er is een bureninitiatief dat vriendelijkheid actief stimuleert’ = 6; …).
Zo wordt, op basis van de subjectieve buurtbeleving, een Hospiscore berekend per buurt. Op de kaart beïnvloedt die score de kleur van het omliggende gebied.
De kwalitatieve inschatting kan zeker ook verder op punt gesteld worden met fijnzinnigere en/of bijkomende stellingen en vragen.
Acties
De gebruiker krijgt tot slot acties op maat voorgeschoteld, naargelang de rol van de gebruiker (buurtbewoners/zorg- en welzijnsprofessional/beleidsmaker) en de bereidwilligheid om acties te ondernemen (zelf kleine acties vs. met de buurt aan de slag gaan). De acties werden verzameld uit eigen onderzoek rond De Boomgaard (zie ‘Ontstaan Hospiscore’), verschillende zorgzame buurten en diverse literatuur.
Ze zijn onderverdeeld op basis van:
- Doelen: het vormen van een warme, behulpzame dan wel zorgzame buurt.
- Perspectieven: (1) buurtbewoners, (2) zorg- en welzijnsprofessionals met de buurt als werkingsgebied, (3) zorg- en welzijnsprofessionals met cliënten in de buurt
- Bereidwilligheid om acties te ondernemen: (1) zelf kleine acties ondernemen vs. (2) met de buurt aan de slag gaan.
Daarnaast voegden we ook nog specifieke acties toe voor beleidsmakers en overkoepelende aandachtspunten voor trekkers van buurtinitiatieven.
Zowel de acties zelf als de categorisering kunnen ongetwijfeld nog aangevuld en verfijnd worden. Input is welkom op: info@livez.be.